• हरिशंकर शर्मा
वीरगन्ज (पर्सा), २४ पुस / युरिया मल अभावको कारण कृषकहरु मर्कामा परेका छन् । गहुँ बालीलाई चाहिने युरिया मल अभावले वर्षेनी किसानहरु समस्यामा पर्दै आएका छन् । गहुँ बाली लगाएको एक महिना पुग्न लाग्दा युरिया मल नछर्किए उत्पादनमा कमि हुने भएकोले किसानहरु युरिया मलका लागि भौतारि रहेका छन् । एक बोरा मलको लागि किसानहरु छिमेकी राष्ट्र भारतमा निर्भर हुने अवस्था छ, नत्र कालोबजारीको मल किन्नुपर्ने बाध्यता छ ।
नेपाल सरकारले कृषकहरुको लागि अनुदानमा उपलब्ध गराएको मल माग आनुसार आयात नहुँदा एवं भएको मलमा पनि कालोबजारी बढ्दा किसानहरु वर्षेनी मल अभावको समस्या खेप्नु परेको छ । नेपाल सरकारले कृषि सामाग्री कम्पनी मार्फत वितरण गर्ने मल वास्तविक किसान समक्ष नपुग्दा पनि यस्तो समस्या उत्पन्न भएको किसानहरुको भनाई छ ।
कृषि सामाग्री कम्पनीबाट मल लैजाने कृषक सहकारी सँस्थाहरुले आफ्नो आसेपासेलाई मात्रै वितरण गर्ने गरेको तथा कालोबजारी गर्ने गरेको कारण वास्तविक किसानहरु मल पाउन सकेका छैनन् । नेपाल सरकारको नियम अनुसार कृषि सामाग्री कम्पनीबाट डिलर लिएका कृषक समूहहरुले मात्रै मल लैजान पाउने प्रावधान छ तर ति समूहमा भएका कृषकहरु बाहेक अन्य कृषकहरुले मल नपाएको कृषकहरुको गुनासो छ ।
सहकारी सँस्थाहरुले ५ देखि १० केजी मात्रै मल दिने गरेको कारण बढि खेत भएका कृषकहरुलाई समस्या भएको छ । स्थानीय स्तरमा मल वितरणमा पनि राजनीति करण बढेकोले मलको हाहाकार भएको कृषकहरुको भनाई छ । कृषकहरुलाई सहज तरिकाले मल उपलब्ध गराउन स्थानीय तहको प्रत्येक वडामा २ देखि ४ वटा डिलरहरु छन्, तर डिलहरुले किसानहरु भन्दा पनि आफ्ना आसेपासेलाई वितरण गर्नु एवं कालोबजारी गर्ने गरेको कारण मल आवश्यक पर्ने समयमा सधैं किसानहरुले मलको अभाव खेप्नु परि रहेको छ ।
नेपाल भारत सीमा क्षेत्रमा रहेका किसानहरुले हदसम्म भारतबाट मल ल्याएर आफ्नो खेती गर्ने गरेतापनि भारतीय एस.एस.बि.ले मल आयातमा कडाई गरिएको कारण त्यहाँबाट पनि मल ल्याउन समस्या भएको बताइएको छ ।
कृषि सामाग्री कम्पनीले नेपाल सरकारले आयात गरेको मल स्थानीय तहको सिफारिसमा वितरण गरेकै हो तर माग अनुसारको प्रयाप्त मल आयात नहुँदा र कालोबजारी बढ्दा यस्तो समस्या उत्पन्न भएको कृषि सामाग्री कम्पनी लिमिटेड, प्रादेशिक कार्यालय वीरगंजका सहायक प्रबन्धक आलोक कुमार झाले जानकारी दिए । नेपाल सरकारले आईपिएल कम्पनीसँग ग्लोबल टेण्डर मार्फत खरिद गरेको ३० हजार मेट्रिक टन मल वितरणको अन्तिम चरणमा रहेको र ‘जि.टु.जि.’ मार्फत खरिद गरिएको ३० हजार मेट्रिक टन युरिया मल कोलकत्ता बन्दरगाहसम्म आइपुगेको बताए ।
उनका अनुसार भारतको राष्ट्रिय केमिकल फर्टिलाइजर कम्पनी र कृषि सामाग्री कम्पनीबीच ‘जि.टु.जि.’ मार्फत भएको सम्झौता अनुसार लामो समय पश्चात मल नेपाल आउन लागेको हो । तेश्रो मुलकबाट आयातित मल भारतीय कम्पनीले नेपाललाई पठाउन लागेको हो । उक्त मल भारतको कोलकत्ता स्थित बन्दरगाहमा आइपुगेको र मलको गुणस्तर चकजाँचको लागि कृषि मन्त्रालय सहित कृषि सामाग्री कम्पनी लिमिटको टोली कोलकत्ता पुगेको उनको भनाई छ ।
पुस १५ गते कोलकाता बन्दरगाहमा आइपुगेको मल प्रक्रिया पूरा गरेर एक हप्तापछि सुक्खा बन्दरगाहमा आइपुग्ने र कृषि सामग्री कम्पनी प्रादेशिक कार्यालय वीरगंजको गोदाममा भण्डारण गरि चाँडो भन्दा चाँडो वितरण प्रक्रिया अगाडि बढाइने झाको भनाई छ । यो जिटुजि मार्फत खरिद गरिएको मल ५ वर्षसम्म नियमित आउने बताए ।
प्रतिक्रिया दिनुहोस् !